Na suwaku motywacji

Nasza motywacja jest jak suwak w zamku błyskawicznym. D. Pink w swoim „Drive” mówił o 3 uniwersalnych potrzebach, dzięki którym potrafimy zaangażować się i czuć motywację. Są to:

  • Autonomia – potrzeba decydowania o sobie
  • Relacje i celowość – poczucie sensu
  • Kompetencje – potrzeba bycia mistrzem

Strażnikiem, tzw. czarnym łabędziem świata VUCA może być np. koronawirus. Charakteryzuje się tym, że jest nieoczekiwany i mało prawdopodobny. Ma ogromny wpływ na otaczającą rzeczywistość. Post factum uważamy, że dało się go przewidzieć, a nawet więcej – logicznie wytłumaczyć. Taki czarny łabędź może być zarówno pozytywny (NAGRODA), jak i negatywny (KARA).

Mihaly Csikszentmihalyi z kolei odkrył, że najlepsze momenty w życiu nie są dziełem przypadku i przyjaznych okoliczności. Wynikają one z racjonalnych pobudek. Da się je przewidzieć, bazując na wyciągniętych wnioskach. Działania opisywane jako mające najwyższą wartość, które podczas ich wykonywania nie powodują lęku i sprawiają, że zapominamy o całym świecie, Csikszentmihalyi nazwał „optymalnymi doświadczeniami”. Popularniej zwane są one jako przepływ (FLOW). W tym stanie jesteśmy bardziej zaangażowani w twórcze rozwijanie czegoś większego: w sporcie mówi się o „byciem w strefie”, mistycy mówią o ekstazie, a artyści o natchnieniu.

„Nasze szczęście zależy od harmonii wewnętrznej, a nie od tego, czy jesteśmy w stanie kontrolować siły wszechświata. Z pewnością musimy uczyć się, jak panować nad środowiskiem zewnętrznym, ponieważ od tego zależeć może nasze życie. Aby tego dokonać, musimy nauczyć się kontroli nad świadomością”.

„Przepływ wspomaga integrację jaźni, ponieważ w stanie głębokiej koncentracji świadomość jest na ogół uporządkowana. Myśli, zmiany, uczucia i wszystkie zmysły skupione są na tym samym celu. Doświadczamy harmonii. A kiedy przepływ kończy się, czujemy się bardziej pozbierani niż dotychczas, nie tylko wewnętrznie, ale także w stosunku do innych ludzi oraz całego świata”.

Mihaly Csikszentmihalyi

 Każdy z nas może doświadczyć przepływu, kiedy doznaje wrażenia, że czas się zatrzymał.  Aby zagłuszyć poczucie bezsensu, oddajemy się różnym przyjemnościom, siadamy wygodnie, włączamy TV i staramy się nie myśleć o wszystkich życiowych sprawach. Poddając się bezwolnie biegowi zdarzeń, temu co przyniesie dzień, stajemy się odbiorcami, a nie osobami (INGERENCJA). Csikszentmihalyi w swoich badaniach wskazuje na prawidłowość w stanie flow. Osiągając kolejne etapy, stajemy się lepsi niż byliśmy poprzednio. Każdy ułamek przyswojonej wiedzy i każde, nawet drobne udoskonalenie umiejętności, poszerza i porządkuje naszą jaźń. Stwarzanie sobie okazji do przepływu jest inspirujące. Wówczas nie stoimy w miejscu, pozostawiamy w tyle nudę, zyskujemy świadomość i poczucie sensu. Poszukiwanie ‘nowości’ poprawia także neuroplastyczność mózgu. Dzięki temu wspieramy proces naturalnego transportu neuroprzekaźników, np. serotoniny czyli tzw. hormonu szczęścia. Im więcej takich poszukiwań na osi motywacji, tym silniej konstytuujemy przekonanie o własnej sile sprawczej. Należy wspierać pracę naszego mózgu, który paradoksalnie procesem motywacyjnym jest po prostu zmęczony. W jego naturze leży minimalizacja wszelkich rodzajów przeszkód, wysiłku i utraty czegokolwiek. Mózg po prostu lubi odpoczywać.

Fakty faktami, ale co ze zrozumieniem i empatią?

Ilu badaczy, tyle badań, teorii i refleksji. A. E. Poe w „Skradzionym liście” pokazuje dwie drogi poszukiwania prawdy, Jedna perspektywa opisuje działania policji, która polega jedynie na urzędowej kompetencji, opartej na zimnej logice. Zmysłowym postrzeganiu rzeczywistości, a nawet niedocenianiu innych punktów odniesienia w trakcie poszukiwań skradzionego listu. Druga perspektywa reprezentowana przez detektywa, polegała na próbie identyfikacji ze złodziejem.  Odwrotnie do działania policji, nie lekceważyła innych sposobów myślenia. Czyżby analogia do postawy Ja-ok i reszta też jest ok?

Empatia pomaga zrozumieć, a rozumienie nie wyczerpuje tematu, jak dzieje się to np. z suchymi faktami. Empatia jest inspiracją, zaproszeniem do treningu optymalnego doświadczenia.

Stay safe! Think wide.

Zespół Learning & Development


Nie przegap poprzednich części!